Pantomogram jest zdjęciem obrazowym przedstawiającym wszystkie zęby, szczękę, żuchwę, zatoki szczękowe i stawy skroniowo-żuchwowe. Często wykonuje się je jako wstępne badanie rentgenowskie, które dostarcza informacji na temat uzębienia pacjenta i otaczających go tkankach.

Nie ma jednego powodu do wykonania pantomogramu. W zasadzie – każdy powód jest dobry. Wyobraźmy sobie zęby jako górę lodową. Zapisując się na przegląd do dentysty musimy wiedzieć, że jest on w stanie obejrzeć sam wierzchołek, natomiast wszystko co najciekawsze ukryte jest w kości.

Pantomogram służy najczęściej do:

• oceny położenia trzecich zębów trzonowych (tzw. ósemek),
• stwierdzenia które zęby były leczone kanałowo,
• czy nie ma widocznej próchnicy lub kamienia na zębach,
• a także zakwalifikowania zębów do usunięcia, jeżeli nie ma możliwości ich leczenia.

W zasadzie jest to zdjęcie umożliwiające prawidłowe zaplanowanie leczenia. Nie powinniśmy więc się dziwić jeżeli podczas wizyty lekarz zapyta nas czy robiliśmy takie zdjęcie w ostatnim czasie albo wręczy skierowanie na jego wykonanie.

Zdarza się, że oglądanie pantomogramu przypomina poszukiwanie skarbów. Dokopujemy się do tajemnic niewidocznych gołym okiem. Czasem jest nią zatrzymana ósemka, której zupełnie nie widać w jamie ustnej (albo nawet i dziewiątka!), czasem dodatkowy ząb ukryty w kości albo stan zapalny rozwijający się bezobjawowo wokół zęba leczonego kanałowo. Co więcej, pantomogramy wykonywane są również u osób, które już własnych zębów nie posiadają, chociażby przed planowanymi operacjami w celu wykluczenia ognisk infekcji w jamie ustnej (ocenia się wtedy również czy nie ma pozostawionych korzeni po usunięciach zębów czy torbieli).

Samo wykonanie tego badania jest bardzo proste i nie trzeba się do niego specjalnie przygotować. Skierowanie na jego wykonanie ważne jest miesiąc. Należy jedynie pamiętać żeby zdjąć wszelkie metalowe przedmioty od szyi w górę (łańcuszek, kolczyki, spinki do włosów, ruchome uzupełnienia protetyczne). Samo badanie trwa kilkanaście sekund i zazwyczaj po kilku minutach otrzymujemy zdjęcie.

Głównym przeciwwskazaniem do jego wykonania jest ciąża, dlatego konieczne jest podanie o niej informacji lekarzowi podczas przeprowadzanego wywiadu medycznego.